Тем пулчĕ: Çĕнĕ çулăн тăваттăмĕш кунĕнче ỹт температури 38 градусран та ỹссе кайрĕ. Шăннă тесен - çанталăк кăçал шартлама сивĕ мар. Çĕр варринче картишне самантлăха майкăпа кăна сиксе тухасси пулать-ха, анчах унта та шăнса ĕлкĕреймĕн. Çĕнĕ çул мунчи кĕнĕ чухне çапăннă хыççăн сивĕ мунча умне тухса ларнăччĕ, ăна мĕн ачаранах хăнăхнă. Январĕн 9-мĕшĕ çитрĕ, улттăмĕш кун температура чакмасть те чакмасть. Ыран ĕçе тухмалла, Çĕнĕ çул "каникулĕ" вĕçленчĕ. Мĕн тумалла?

Аптăранă енне "Васкавлă пулăшу" станцине шăнкăравларăм, "çапла-çапла" тесе веçех ăнлантарса патăм.

 Васкавлă пулăшура ĕçлекенсем нумай кĕттермерĕç. Яшĕ çỹллĕ, яштака, сăнран пăхсан тем тесен те вырăс. Хĕрĕ те питĕ чипер, чăваш пекех туйăнать, иккĕшĕ пĕр-пĕринпе вырăсла пуплеççĕ. Хĕрачи температура виçрĕ - 38 ытла, чакман, пĕчĕк приборпа пỹрнене хĕстерсе ỹпкери кислород шайне виçсе пĕлчĕ - 99 процент. Месерле вырттарса кардиограмма турĕ. Унтан иккĕшĕ темĕн мăкăр-мăкăр туса калаçса илчĕç те КТ (компьютер томографийĕ) тутарма е Кỹкеçе, е Патăрьелне каймалла терĕç.

- Канашра çук-им?

 - Çук.

"Васкавлă пулăшу" машини такăр çулпа Патăрьел еннелле шăлтарчĕ. ТК кабинечĕ умĕнче пĕр хĕрарăм ларать, эпĕ - ун хыççăн. Мĕн тĕрĕслемеллине тĕрĕслерĕç - каллех месерле вырттарса пысăк аппарат айне шутарса кĕртрĕç. Кăтартусем паллă пулнă хыççăн мана тепĕр уйрăма ертсе кайрĕç.

 Пĕр хутлă вăрăм çурт алăкĕнчен кĕтĕмĕр - тем тесен те йышăну пỹлĕмĕ: сĕтел çинче компьютер, шурă халатлă икĕ медсестра пур.

 - Халĕ сирĕн кунта юлмалла, ỹпкĕр шыçнă, килте сипленейместĕр, - тет мана "пулăшу" майри. Хăçан вăл тухса шурĕ алăкран - сиссе те юлаймарăм.(Ỹпке шыççи пирки тĕрĕсех каланă медсестра: медицина карттине алла илсен пĕлтĕм: КТ манăн "двусторонняя полисегментарная пневмония" пулнине палăртнă).

Ман койка - виççĕмĕш палатăра. Вырнаçнă-вырнаçман сестра килчĕ те койка çине месерле вырттарса хырăм тирĕнчен укол туса кайрĕ. Вăл палата алăкĕнчен тухма кăна ĕлкĕрчĕ, тепри система лартма çитрĕ те. Медсестрисем те, санитаркисем те питĕкăмăллă, пурте чăвашла калаçаççĕ.

Темĕнле çын та пурччĕ сипленекенсен хушшинче. Хăшĕ-пĕрисем (реанимацинче ИВЛ аппарачĕ айĕнче выртакансем) кутăнланса-ши, те ыратнипе, апат та çиместчĕç, теприсем "киле каятăп, киле ярăр" тесе анратса чуна илетчĕç! Мĕнле чăтăмлăх кирлĕччĕ сестрасен чирлĕ çынсемпе ĕçлеме.

Палатăра эпир пиллĕкĕн: мансăр пуçне аллăран иртнĕ Шăмăршă арçынни Сергей Леонтьев, Комсомольски районĕнчи Шурутран "скорăйпа" илсе килнĕ Илле Рябчиков, Тăвай районĕнчи Киччĕре пурăнакан 25 çулхи Кириле Иванов, Елчĕк районĕнчи Макаров (ячĕ темлеччĕ). Пурте ял çынни. Калаçăвĕ та вĕсен ял пурнăçĕ çинченччĕ.

Çĕрле такам хыттăн уланипе шарт сиксе вăранса кайрăм та вырăн çине тăрса лартăм:

- Ку реанимацинче выртакан çын чăтайманнипе кăшкăрать. Сывлама сывлăш çитмест пулмалла, - ăнлантарса пачĕ манпа юнашар койка çинче выртакан Макаров. Каярахпа ИВЛ аппарачĕ айĕнче выртакансем макăрнине, кăшкăрнине, киле яма ỹкĕтленине хăнăхса çитрĕм. Çĕрле те, кăнтăрла та илтĕнетчĕ вĕсен асап сассийĕ. Хам коронавируспа чирлеместĕп, вăл мана пурпĕрех çĕнеймест, тесе шутланă эпĕ. Мĕншĕн? Пĕлтĕрхи февральте икĕ хутчен вакцинаци тутарнă, ултă уйăхран тепĕр йышши "Спутникпа" ревакцинаци тунă, çак вăхăт хушшинче организмра чире хирĕç иммунитет вăйланнă ĕнтĕ, çирĕпленнĕ. Пĕрремĕш анализ та чир çук тесе кăтартнă. Патăрьелĕнче сипленнĕ вунă кунта шăршă та пĕлнĕ эпĕ, апат тутине те çухатман. Иккĕмĕш хутĕнче коронавирус пур тесе килни мана тĕлĕнмеллипех тĕлĕнтерчĕ. Хула урамне эпĕ маскăсăр тухман, лавккана та пите хупласа кĕнĕ. Кайран паллă пулчĕ: пĕрле ĕçлекен ĕçтеш Çĕнĕ çулчченех шăршă пĕлми пулнă иккен.

Каярах манпа юнашар пушă койка çине (Макарова кăларнăччĕ) хамăр ялтан вăрман урлă ултă çухрăмри Каçал тăрăхĕнчи Асанкасси ялĕнчен илсе килнĕ 83 çулхи арçынна вырттарчĕç. Асапланса пĕтрĕç унпа сестрасем: апат çимест, кардиограмма тутармасть. Вăл ăс-тăн енчен улшăнни палăратчĕ. Килтен ăна пĕр пысăк пакетпа памперс парса янăччĕ. Вăл вĕсене пĕрерĕн-пĕрерĕн тыта-тыта пăхатчĕ те калле чиксе хуратчĕ. Çĕрле çутăпа вăранса кайрăм: сестрасем çĕрле те палатăсене кĕре-кĕре пăхатчĕç. Вĕсем кулмасăр чăтаймарĕç: Асанкасси арçынни памперссемпе витĕнсе выртнă иккен.

Çак статьяна çырнă чухне пĕрле ĕçлекен Катя шăнкăравларĕ (вăл Асанкасси ялĕнчен): "Сирĕнпе пĕрле выртнă Яндрова Патăрьелĕнчен Шупашкара илсе кайнă. Ун пурнăçне тĕп хулари тухтăрсем те çăлайман. Патăрьелне илсе пыриччен вăл пĕр эрне килĕнче чирлĕ выртнă, тет".

 Вунă кун "Хĕрлĕ зонăра" сипленнĕ хыççăн тăван яла - Канаш районĕнчи Пĕршенере таврăнтăм. Пульница алăкне тулаш енчен хупиччен хама сипленĕ тухтăрпа Фирия Хафизовăпа калаçрăм.

 - Коронавируспа чирлисене эпир 2020 çулхи ноябрĕн 12-мĕшĕнчен пуçласа сиплеме пуçларăмăр, - пĕлтерчĕ мана питĕ чипер тутар хĕрĕ, чăвашла тап-таса, калаçакан Фирия Феридовна. - Район пульницин тĕп врачĕн Николай Антонович Тинюковăн тата иккĕмĕш инфекци уйрăмĕн заведующин Антонина Валерьевна Чернован коронавируса сиплекен уйрăм тума питĕ нумай вăй хума тиврĕ. 2021 çулта пирĕн патра 2340 пациент медицина пулăшăвĕ илчĕ. Кама илсе килеççĕ-ха кунта "васкавлă пулăшу" машинисем кăнтăрла та, çĕрле те? Тĕпрен илсен, прививка туманнисене. Вилекенсем те вакцинаци туманнисем.

- Фирия Феридовна, вунă кунта эпĕ пĕрре те тухтăрсемпе сестрасем чирлисемпе хăр-хар кăшкăрашса калаçнине илтмен. Йывăр чирлисемпе те пĕчĕк ачасемпе пупленĕ пек пуплеççĕ, йăпатаççĕ, лăплантараççĕ. Вĕсен ячĕсене асăнса хăвараймастăр-и?

- Сиплекен тухтăрсем, мансăр пуçне, тата иккĕн: Олеся Васильевна Артемьевăпа Владислав Николаевич Емильев.

Аслă сестра - Алена Цветкова.

 Медицина сестрисем: Чулпан Азизова, Света Тинюкова, Галина Зайцева, Алевтина Селиванова, Антонина Ильина.

Кĕçĕн медсестрасем: Светлана Портнова, Любовь Тихонова, Ольга Зайцева, Наташа Кудряшова.

- Фирия Феридовна, пысăк тав сире хăвăр вăй-хала шеллемесĕр чирлисене ура çине тăратнишĕн. Йывăр та пархатарлă ĕçре сире ăнăçу, çирĕп сывлăх сунатăп.

Василий ЛАПИН, "Канаш" хаçат корреспонденчĕ.